75 kilometrelik fay 7.2 büyüklüğünde deprem üretecek

Kahramanmaraş merkezli depremlerinin ardından yer bilimcilerin işaret ettiği Bingöl'de çeşitli çalışmalar yapan Bingöl Üniversitesi Enerji Çevre ve Doğal Afet Araştırmaları Merkezi Müdürü doktor Kenan Akbayram, Kuzey Anadolu fay zonu üzerinde bulunan Yedisu fayına dikkat çekti. 75 kilometrelik fayın 7.2 büyüklüğünde bir deprem üreteceğini hesapladıklarını aktaran Dr. Akbayram, İHA muhabirine açıklamalarda bulundu. Akbayram, “Bingöl'ün sismik tehlikeleri yüksek, çok sayıda fayı var. Bu fayların bir kısmının önümüzdeki dönemde deprem üreteceğini düşünüyoruz. Daha doğrusu bilimsel verilerimiz bunu gösteriyor. Bunlardan en önemlisi bizim Yedisu fayı adını verdiğimiz Bingöl'ün Kuzey Anadolu Fay zonunun geçtiği bölümlerinde bulunan bir fay. Bu fay deprem üretirse 75 kilometrelik bir fay bu, 7.2 büyüklüğünde deprem üreteceği hesaplandı. Bu deprem Bingöl merkezde, ilçelerinde ve çevre şehirlerde etkili olabilecek bir deprem olabilir. Hazırlıklarımız doğrultusunda da bu etki azalabilir, hazırlanmazsak artabilir. Bunun yanında Bingöl içerisinde bazı başka faylar var, davranışlarını çok iyi bilmiyoruz ama aktif olduklarını biliyoruz. Bunlardan bir tanesi Palu ile Bingöl arasındaki literatürde Gökdere segmenti diye geçen Doğu Anadolu fay zonunun parçası. Bu fayda son 160 yılda kırılmadığını bildiğimiz tek fay parçası. Dolayısıyla burası sismik boşluk dediğimiz bir yer, depremi yaşayacak bir yer. Nazimiye'den gelen bir fay zonu var maalesef. Nazimiye-Karakoçan'ı kat ediyor, Bingöl'e geliyor. Onun da deprem davranışı hakkında çok bilgimiz yok. Bunun dışında Bingöl'ün kuzey ilçelerinde maalesef fay var. Genç ilçemizde yeni tespit ettiğimiz bir fay var” diye konuştu.

''BİNGÖL'ÜN ZEMİNİ ÜZERİNDE ÇALIŞIYORUZ''

Birçok üniversitenin destekleriyle Bingöl'ün zemini üzerine çalışma yaptıklarını belirten Dr. Akbayram, ''Peki bu fayları böyle bekleyecek miyiz, hazırlanmıyor muyuz? Aslında hazırlanıyoruz. TUBİTAK desteğinde Bingöl Üniversitesi, Tunceli Munzur Üniversitesi, Erzurum Atatürk Üniversitesi, MTA ortaklığında bir proje yürütüyoruz. Bu projede deprem zararlarını azaltmak için sismik tehlike analizleri yapıyoruz. Yani Bingöl'ün zeminini çalışıyoruz, dinamik parametlerini çalışıyoruz. Proje bir yıldır yapılıyor. Projede iki jeofizik yöntemin bölgesel sonuçlarını aldık. Elimizde iyi bir veri tabanı var. Üçüncü bir jeofizik yöntem uygulayacağız bu yaz. O yöntem uygulandıktan sonra Bingöl'ün dinamik parametleri, dinamik haritaları çıkacak. Bu zemin dinamik haritalarının üzerine Bingöl Üniversitesinde yapılan bazı inşaat mühendisliğine yönelik doktora tezleri var. Bu doktora tezlerinin önemi, buradaki hasar görebilirliği çalışması. Bu tezler de Diyarbakır Dicle Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesinde yapıldı. Birisi bitti, birisi de bitmek üzere. Yani Bingöl'ün riskli binalarını tehlike analizlerimizi de dahil ederek tespit edebiliyor durumdayız. Bu bize şu şansı veriyor, bunu yaptığımız zaman zayıflıklarımızı net bir şekilde ortaya koyabiliyoruz, nereler zayıf, nerelerin yıkılma riski var olası depremlerde, nereleri dönüştürmemiz, nereleri güçlendirmemiz, nereleri yıkmamız gerektiğini öğrenmiş olacağız. Ve biz bunu kamu kurumlarıyla da sonuçlarımızı paylaşacağız” şeklinde konuştu.

''BİNGÖL'DE 8 BÜYÜKLÜGÜNDE BİR DEPREM OLACAĞINA DAİR HESAP YOK''

Bingöl'de 8 büyüklüğünde bir deprem beklemediklerini aktaran Dr. Akbayram, “Basında çok ciddi dezenformasyon olabiliyor. Bunun nedenini ben anlıyorum. Şuan herkeste bir deprem korkusu var. Maalesef çok sayıda insanımız 2 ay önceki depremlerde vefat ettiler. Çok sayıda bina, çok sayıda şehrimiz etkilendi. Fakat Bingöl'de 8 büyüklüğünde bir deprem beklendiğine dair söylenti gelişti ve bu da bana adreslendi. Böyle bir ifadem yok. Bu ifade bir takım sorunlardan kaynaklı oluşmuş olabilir. Bingöl'de 8 büyüklüğünde bir deprem olacağına dair hesap yok'' ifadelerini kullandı.

(Muhammet Ali Çiftçi-İHA)