Dünya Son Dakika Haberleri

Uluslararası medya tarafından 'yeryüzünün en tehlikeli noktası' olarak tanımlanan Tayvan Boğazı'nda ve adanın çevresinde Çin gerçek mermilerle tatbikatlara başladı. Çin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'dan ayrılmasından saatler sonra jetler, savaş gemileri ve uçak gemilerinin yanı sıra füzelerle gözdağı veriyor.

ABD'den son çeyrek asırda en yüksek düzey ziyaretin gerçekleştiği Tayvan'ın Çin ordusu tarafından tamamen kuşatıldığı görülüyor.

Çin medyasının yayınladığı haritada, Tayvan'ın çevresindeki altı bölgede askeri faaliyetin olduğu göze çarpıyor. BBC, yerel saatle 12.00'de başlayan tatbikatların Tayvan çevresinde gerçekleşen en büyük gövde gösterisi olduğunu bildiriyor.

 

ABD UÇAK GEMİSİ YOLDA

Tayvan'a bazı noktalarda 12 mil kadar yaklaşan Çin ordusu, dünyanın korkuyla takip ettiği ada çevresinde çok sayıda balistik füze ateşledi. Dongfeng füzeleri, yerel saatle öğle 13.56'da adanın güneydoğusu ve güneybatısına doğru fırlatıldı.

Çin'in ateşlediği füzeleri uluslararası haber ajansları 'son dakika' koduyla duyurdu. 

 

Çin medyası, tatbikatlara uçak gemilerinin de katıldığını, yanı sıra nükleer güçle ilerleyen denizaltıların da bölgede olduğunu yazdı.

BBC Tayvan muhabiri Rupert Wingfield-Hayes, "Bu tatbikatların eşi benzeri görülmedi" deyip ekliyor:

BBC ayrıca, ABD uçak gemisi USS Ronald Reagan ve beraberindeki taarruz grubunun Tayvan'ın güneydoğusuna doğru ilerlediğini duyurdu.

Uluslararası haber ajansı AFP, Çin ana karasının Tayvan'a en yakın noktası olan Pingtan Adası'ndan fotoğrafları dünyaya servis ediyor. Turistlerin de girdiği kadrajda gökyüzünde uçan Çin helikopterleri var.

 

'ÇATIŞMA RİSKİ VAR'

İnsansız hava araçları olduğu düşünülen tanımlanamayan hava araçları ise, Çin'e sadece birkaç kilometre mesafedeki Tayvan'a bağlı Kinmen adaları üzerinde uçuyor. Tayvan ordusu, hava aracını uzaklaştırmak için işaret fişeği attı.

Dört gün sürecek gövde gösterisi henüz başlamadan tansiyon yükseldi bile. Tayvan Çarşamba günü Çin'e ait 27 savaş uçağının hava sahasına girdiğini açıkladı. Çin savaş uçaklarına karşılık Tayvan jetleri de havalandı.

 

ABD, Çin ordusunun tatbikatlarının kontrolden çıkabileceği uyarısını yapıyor.

BBC'ye konuşan analist Bonnie Lin, Tayvan'ın ihtiyatlı tepki göstereceğini ancak yine de çatışma riski bulunduğunu söylüyor. Lin, "Örneğin, Çin Tayvan hava sahasında savaş uçaklarını uçurmaya karar verirse, Tayvan'ın söz konusu jetlerin önünü kesme şansı var. Ve gökyüzünde bir çarpışma görebiliriz, birçok farklı senaryonun vuku bulduğunu görebiliriz" diyor.

 

Amerikan New York Times gazetesi ise, 'Bir gösteriden daha fazlası: Çin'in tatbikatları Tayvan'ı işgal etmesine yardımcı olabilir' başlığını kullandı.

Çin Komünist Partisi'nin İngilizce yayın organı Global Times gazetesi, Çin ordusunun gövde gösterisini 'Yeniden birleşme hârekatının bir parçası' başlığıyla okurlarına sundu. Tayvan çevresindeki altı bölgeye hiçbir gemi ya da uçağın girmesine izin verilmeyeceğini kaydeden Global Times ayrıca, fırlatılan füzeler, gece ateşlenen hava savunma sistemleri, kalkış yapan savaş uçaklarının görüntülerini yayınlıyor.

 

FARKLI ROTA ARANIYOR

Çin, tatbikatların dünyanın en işlek su yollarından bazılarında gerçekleştirileceğini ve 'uzun menzilli atışları' içereceğini söylüyor. Tayvan, tatbikatlardan kaçınmaları için gemilerden alternatif rotalar bulmasını istedi ve komşu Japonya ve Filipinler ile alternatif uçuş rotaları bulmak için görüşüyor.

 

TARİHİ ZİYARET

82 yaşındaki ABD'li siyasetçi Nancy Pelosi, Çin'in tehditlerine rağmen hafta içinde Tayvan'ın başkenti Taipei'ye indi. Son 25 yılda Tayvan'ı ziyaret eden en kıdemli ABD'li politikacı olan Pelosi, geziyi daha geniş bir Asya turunun parçası olarak yaptı.

Temsilciler Meclisi Başkanı, 24 saatten kısa bir süre kaldığı adada "Sizi asla yalnız bırakmayacağız" dedi.

Çin Pelosi'yi adaya gitmemesi konusunda defalarca uyardı. Tayvan'ı topraklarının parçası olarak gören Pekin yönetimi, Pelosi'nin uçağına karşı herhangi bir hamlede bulunmadı ancak devasa tatbikatlar yapacağını açıkladı.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD'yi 'demokrasi kisvesi altında Çin'in egemenliğini ihlâl etmekle' suçlayarak, "Ateşle oynayanların sonu iyi olmayacak ve Çin'i rencide edenler cezalandırılacak" diye konuştu.

 

BATILI ÜLKELERDEN AÇIK UYARI

G7 ülkelerinin (Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD) dışişleri bakanları, Çin'in adımlarının bölgeyi istikrarsızlaştırma riski taşıdığını belirten ortak bir bildiri yayınladılar.

Bildiride, "Bir ziyareti Tayvan Boğazı'ndaki saldırgan askeri faaliyetler için bahane olarak kullanmanın gerekçesi yoktur. Ülkelerimizdeki parlamenterlerin uluslararası olarak seyahat etmesi normal ve rutindir" denildi.

ABD, Tayvan politikasında hassas bir denge üzerinde yürüyor. Bir yandan, sadece Çin hükümetini tanıyan ve diplomatik ilişkilerini Taipei yerine Pekin ile kuran 'Tek Çin' politikasına uyuyor.

 

180 KİLOMETRELİK BOĞAZ AYIRIYOR

Yeryüzünün en tehlikeli noktası olarak tanımlanan Tayvan Boğazı, Çin'le Tayvan'ı birbirinden ayırıyor. Boğazın genişliği ise, 180 kilometre. 1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.

Çin'de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edilmişti. Söz konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.

Çin Tayvan'ı bir gün anakara ile bir araya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birçok Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin ayrıca uluslararası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan'la, diplomatik ilişkileri olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.

Pekin yönetimi 2019'un başında Tayvan'ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurmuş, Xi Jinping ada ülkesine saldırabileceklerini söylemişti:

"Tayvan'daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır. Ayrılıkçı herhangi bir adıma izin vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir söz vermeyeceğimiz gibi, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı saklı tutacağız."

Tayvan'ın en önemli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019'da Çin'in muhalefetine rağmen Tayvan Boğazı'na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan'la diplomatik ilişkisi kurmasa da çeşitli anlaşmalar gereği Tayvan'ı koruma altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon'un açıkladığı verilere göre, son 10 yılda Tayvan'a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.